Pynarello

Een alternatief voor de Matthäus-Passion
De Passietijd is een goed moment om stil te staan bij de schaduwkanten van het leven, maar dat hoeft niet altijd met de Matthäus-Passion. Pynarello bundelt de krachten met schrijfster Franca Treur, bekend van Dorsvloer vol confetti en Hoor nu mijn stem, om tot één geïntegreerde voorstelling te komen waarin oude muziek en moderne literatuur elkaar vinden. De compositie Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze van Joseph Haydn vormt de basis voor dit programma. Franca schreef hiervoor de teksten en draagt ze zelf voor, waardoor dit programma een persoonlijk karakter heeft. Pynarello neemt voor dit concert de vorm aan van een klein strijkorkest.

Een bijzondere samenwerking tussen musicus, orkest en schrijver
Oprichter Lonneke over de samenwerking met Franca en haar keuze voor de muziek van Haydn: ‘Ik wilde samenwerken met een schrijfster van mijn generatie, die de kruiswoorden van Jezus kan vertalen naar een hedendaags verhaal. Ik heb Franca gevraagd omdat ik weet dat zij worstelt met het feit dat zij zich heeft afgezet tegen het Christendom. Juist daarom leek het mij zeer interessant om haar te vragen. Ze weet erg veel van het geloof, omdat zij dit vanuit huis heeft meegekregen, maar wilde dit absoluut niet gebruiken voor haar verhaal. Franca schrijft wat ze wil schrijven. Mijn vraag om een tekst te schrijven met als thema ‘lijdensweg’ is veel algemener, en staat los van het geloof, maar de muziek is eigenlijk zeer religieus. Haydn schreef dit in opdracht als muzikale aanvulling voor een Mis. Met deze combinatie wil ik aantonen dat er meerdere mogelijkheden zijn, met name voor jongeren, om een moment van bezinning of reflectie te beleven. Daar is niet per se een hele lange Matthäus Passie voor nodig.’

Muziek van Haydn, het verhaal van Franca Treur
Joseph Haydn ontving in 1785 een compositieopdracht van de Bisschop van Cadiz om een instrumentaal werk te componeren bij de zeven kruiswoorden van Jezus om te gebruiken tijdens de viering op goede vrijdag. In de achttiende eeuw werd de opvoering onderbroken door korte preken. De zeven sonates dienden als korte tussenspelen tijdens diensten waarbij de laatste zeven uitspraken van Christus door de bisschop werden toegelicht. Pynarello brengt de muziek ten gehore, maar in plaats van de religieuze preken vertelt Franca Treur tussen de delen door een nieuw verhaal geïnspireerd op een alledaags thema om zo de brug naar het heden te slaan en de huidige generatie persoonlijker aan te spreken.

Franca: ‘Toen Lonneke me belde zei ze dat ze iets met het lijden van Jezus wilde doen, dat ze muziek wil spelen die tussendoor tekst verlangt. Mijn hemel, dacht ik: wat wil je dan dat ik doe? Een preek houden? Dat leek me een bijzonder slecht idee. Maar Lonneke benadrukte dat ik helemaal vrij was voor een eigen invulling van het lijdensthema. Pynarello vind ik een heel goed collectief. Creatief, met interesse voor vernieuwing, alles helemaal anders – maar met behoud van kwaliteit. Dat vind ik inspirerend. Klassieke muziek is de enige muziek die ik goed en voor een langere tijd achtereen verdraag. Misschien omdat ik ermee ben opgevoed. Ik ken de uitvoering van Haydn vooral met vier strijkers, prachtig. Maar ik ben ook heel benieuwd hoe Lonnekes orkestversie gaat klinken! Bij het repeteren merkte ik dat we echt samen iets maken. We moeten met elkaar de beste vorm vinden om het verhaal te vertellen. Bovendien is onze voorstelling heel theatraal. Het lijdensverhaal dat ik schrijf gaat over een zwarte, illegale man in Amsterdam. Hij heeft het heel goed voor elkaar, want hij woont in een leegstaand brugwachtershuisje waar alle voorzieningen het doen. Maar dan wordt hij ontdekt door de voormalige brugwachtersvrouw, die de kans ruikt om een deel van haar oude leven terug te krijgen. Beetje bij beetje moet hij zijn privileges inleveren. Daar waar de muziek van Haydn dramatisch is, is de toon van de vertelling licht. Dat contrast lijkt groot, maar geeft juist energie. De combinatie zorgt voor levendigheid.’

Speellijst
27.3 Muziekgebouw Eindhoven – Tickets
28.3 Chassé Theater, Breda – Tickets
29.3 Hotel Arena, Amsterdam – Tickets
30.3 TivoliVredenburg, Utrecht – Tickets
31.3 Concertgebouw De Vereeniging, Nijmegen – Tickets
1.4 Theaters Tilburg – Tickets